9. Aktywa trwałe i związane z nimi zobowiązania

Sporządzono w mln PLN, chyba że wskazano inaczej

Nota 9.1 Rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze

Zasady rachunkowości - aktywa rzeczowe

Najistotniejsze rzeczowe aktywa trwałe Spółki stanowią nieruchomości związane z działalnością górniczą i hutniczą, obejmujące grunty własne, budynki, obiekty inżynierii wodnej i lądowej takie jak: kapitalne wyrobiska górnicze (w tym szyby, studnie, sztolnie, chodniki, komory główne), rurociągi podsadzkowe, odwadniające i przeciwpożarowe, otwory piezometryczne, linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe. Do rzeczowych aktywów trwałych górniczych i hutniczych zalicza się również maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne ruchome środki trwałe.
Rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację (umorzenie) oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

W wartości początkowej środków trwałych Spółka ujmuje zdyskontowane koszty likwidacji środków trwałych po działalności górniczej podziemnej i odkrywkowej oraz innych obiektów, które zgodnie z obowiązującym prawem podlegają likwidacji po zakończeniu działalności. Zasady ujmowania i wyceny kosztów likwidacji przedstawione są w Nocie 9.4.
W wartości bilansowej środka trwałego ujmuje się koszty regularnych, znaczących przeglądów, w tym koszty przeglądów certyfikacyjnych, których przeprowadzenie jest niezbędne.
Cenę nabycia/koszt wytworzenia powiększają koszty finansowania zewnętrznego (tj. odsetki oraz różnice kursowe stanowiące korektę kosztu odsetek) zaciągniętego na nabycie lub wytworzenie dostosowywanego składnika rzeczowych aktywów trwałych.
Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych (z wyłączeniem gruntów) Spółka dokonuje, w zależności od wzorca konsumowania korzyści ekonomicznych z danego składnika rzeczowych aktywów trwałych:

metodą amortyzacji liniowej, dla składników, które są wykorzystywane w procesie produkcji w równomiernym stopniu w całym okresie ich użytkowania, oraz
metodą amortyzacji naturalnej (metodą jednostek produkcji), dla składników w odniesieniu do których konsumpcja korzyści ekonomicznych jest bezpośrednio powiązana z ilością wydobytej kopaliny ze złoża lub z ilością wytworzonych jednostek produkcji i wydobycie to lub produkcja nie są równomierne w całym okresie ich użytkowania. W szczególności dotyczy to budowli oraz maszyn i urządzeń górniczych w blokach gazowo-parowych.

Okresy eksploatacji i tym samym stawki amortyzacyjne środków trwałych funkcjonujących w ciągu technologicznym produkcji miedzi, dostosowane są do planów zakończenia działalności.
Dla poszczególnych grup środków trwałych przyjęto okresy użytkowania, oszacowane na podstawie oczekiwanego życia kopalni z uwzględnieniem zawartości złoża, w następujących przedziałach:

Grupa	Rodzaj środka trwałego	Całkowity okres użytkowania
Budynki, budowle i grunty	Grunty	Nie podlegają amortyzacji
	Budynki	100 lat
	Kapitalne wyrobiska górnicze	22-90 lat
	Rurociągi podsadzkowe, odwadniające i przeciwpożarowe	6-90 lat
	Linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe	10-70 lat
Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu, i inne środki trwałe	Urządzenia techniczne i maszyny	4-66 lat
	Środki transportu	3-40 lat
	Inne środki trwałe, w tym narzędzia i przyrządy	5-25 lat

Spółka dokonuje regularnych przeglądów rzeczowych aktywów trwałych pod kątem adekwatności stosowanych okresów użytkowania do bieżących warunków prowadzenia działalności.

Poszczególne istotne części składowe środka trwałego (istotne komponenty), których okres użytkowania różni się od okresu użytkowania całego środka trwałego amortyzowane są odrębnie, przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania.

Aktywa niefinansowe testuje się na utratę wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na ryzyko niezrealizowania ich wartości bilansowej.

Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w wysokości kwoty, o jaką wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną.

Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości aktywa grupuje się na najniższym poziomie, na jakim generują przepływy pieniężne niezależnie od innych aktywów (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Dla celów przeprowadzenia testów na utratę wartości ośrodek wypracowujący środki pieniężne ustala się każdorazowo.

Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, iż wartość odzyskiwalna (tj. wyższa z dwóch kwot: wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia i wartość użytkowa) danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wart ości bilansowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną, a wartością bilansową składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne. Odpis z tytułu utraty wartości alokuje się do poszczególnych aktywów wchodzących w skład ośrodka wypracowującego środki pieniężne proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej poszczególnych aktywów w wartości bilansowej całego ośrodka, przy czym w wyniku alokacji odpisu wartość bilansowa składnika aktywów nie może być niższa od najwyższej z trzech kwot: wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia, wartości użytkowej i zera.

Zasady rachunkowości - aktywa niematerialne
Aktywa niematerialne górnicze i hutnicze obejmują przede wszystkim aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych. Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. W koszcie tego aktywa ujmuje się nakłady na: projekty robót geologicznych, uzyskanie decyzji środowiskowych, uzyskanie koncesji i użytkowania górniczego na poszukiwania geologiczne, realizację robót i prac wiertniczych (wiercenia, badania geofizyczne, hydrogeologiczne, obsługa geologiczna, analityka, geotechnika, itd.), zakup informacji geologicznych, wykonanie dokumentacji geologicznej i jej zatwierdzenie, wykonanie oceny ekonomiczno-technicznej zasobów dla potrzeb decyzji o wnioskowanie o koncesje na eksploatację górniczą, koszty zużycia urządzeń i sprzętu (rzeczowe aktywa trwałe) służącego do prowadzenia prac poszukiwawczych. Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Testy na utratę wartości na pojedynczej jednostce (projekcie) Spółka przeprowadza obowiązkowo z chwilą: wykazania technicznej wykonalności i komercyjnej zasadności wydobywania zasobów mineralnych, oraz gdy fakty i okoliczności wskazują, że wartość bilansowa aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych może przewyższać ich wartość odzyskiwalną. Ewentualne odpisy ujmuje się przed dokonaniem przeklasyfikowania wynikającego z wykazania technicznej wykonalności i ekonomicznej zasadności wydobywania zasobów mineralnych.

Zasady rachunkowości - aktywa niematerialne

Aktywa niematerialne górnicze i hutnicze obejmują przede wszystkim aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych.
Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych
Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

W koszcie tego aktywa ujmuje się nakłady na:

projekty robót geologicznych,
uzyskanie decyzji środowiskowych,
uzyskanie koncesji i użytkowania górniczego na poszukiwania geologiczne,
realizację robót i prac wiertniczych (wiercenia, badania geofizyczne, hydrogeologiczne, obsługa geologiczna, analityka, geotechnika, itd.),
zakup informacji geologicznych,
wykonanie dokumentacji geologicznej i jej zatwierdzenie,
wykonanie oceny ekonomiczno-technicznej zasobów dla potrzeb decyzji o wnioskowanie o koncesje na eksploatację górniczą,
koszty zużycia urządzeń i sprzętu (rzeczowe aktywa trwałe) służącego do prowadzenia prac poszukiwawczych.

Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

Testy na utratę wartości na pojedynczej jednostce (projekcie) Spółka przeprowadza obowiązkowo z chwilą:

wykazania technicznej wykonalności i komercyjnej zasadności wydobywania zasobów mineralnych, oraz
gdy fakty i okoliczności wskazują, że wartość bilansowa aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych może przewyższać ich wartość odzyskiwalną.

Ewentualne odpisy ujmuje się przed dokonaniem przeklasyfikowania wynikającego z wykazania technicznej wykonalności i ekonomicznej zasadności wydobywania zasobów mineralnych.

Nota		Rzeczowe aktywa trwałe			Wartości niematerialne		Razem
Nota		Budynki, budowle i grunty	Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe	Środki trwałe w budowie	Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych	Pozostałe	Razem
	Stan na dzień 1 stycznia 2015 r.
	Wartość brutto	7 961	8 747	3 288	166	357	20 519
	Umorzenie	(4 183)	(4 475)	-	-	( 33)	(8 691)
	Odpisy z tytułu utraty wartości	-	( 1)	( 2)	-	-	( 3)
	Wartość księgowa netto	3 778	4 271	3 286	166	324	11 825
	Zmiany w roku 2015 netto
	Rozliczenie środków trwałych w budowie	473	716	(1 189)	-	-	-
	Zakup	-	-	2411	89	20	2 520
	Wytworzenie we własnym zakresie	-	-	44	-	10	54
9.4	Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów	( 131)	-	-	-	-	( 131)
	Amortyzacja	( 192)	( 681)	-	-	( 11)	( 884)
	Odpisy z tytułu utraty wartości	-	( 5)	-	-	( 66)	( 71)
	Inne zmiany	23	( 4)	45	( 1)	10	73
	Stan na dzień 31 grudnia 2015 r.
	Wartość brutto	8 277	9 138	4 599	254	396	22 664
	Umorzenie	(4 326)	(4 838)	-	-	( 43)	(9 207)
	Odpisy z tytułu utraty wartości	-	( 3)	( 2)	-	( 66)	( 71)
	Wartość księgowa netto	3 951	4 297	4 597	254	287	13 386

	Stan na dzień 1 stycznia 2016 r.
	Wartość brutto	8 277	9 138	4 599	254	396	22 664
	Umorzenie	(4 326)	(4 838)	-	-	( 43)	(9 207)
	Odpisy z tytułu utraty wartości	-	( 3)	( 2)	-	( 66)	( 71)
	Wartość księgowa netto	3 951	4 297	4 597	254	287	13 386
	Zmiany w roku 2016 netto
	Rozliczenie środków trwałych w budowie	852	1 653	(2 505)	-	-	-
	Zakup	-	-	2 361	88	29	2 478
	Wytworzenie we własnym zakresie	-	-	36	-	-	36
9.4	Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów	( 120)	-	-	-	-	( 120)
	Amortyzacja	( 215)	( 741)	-	-	( 11)	( 967)
	Utworzenie, wykorzystanie odpisów z tytułu utraty wartości	-	-	( 5)	( 135)	65	( 75)
	Inne zmiany	69	70	79	( 1)	( 69)	148
	Stan na dzień 31 grudnia 2016 r.
	Wartość brutto	8 919	10 416	4 570	341	356	24 602
	Umorzenie	(4 382)	(5 134)	-	-	( 54)	(9 570)
	Odpisy z tytułu utraty wartości	-	( 3)	( 7)	( 135)	( 1)	( 146)
	Wartość księgowa netto	4 537	5 279	4 563	206	301	14 886

Nota 9.1.1 Rzeczowe aktywa trwałe górnicze i hutnicze – środki trwałe w budowie

	2016	2015
Program Modernizacji Pirometalurgii	1 240	1 537
Głogów Głęboki-Przemysłowy	1 084	976
Program Rozwoju Hutnictwa	753	312
Budowa szybu SW-4	546	609
Działalność inwestycyjna związana z rozbudową i eksploatacją Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most	236	212
Inwestycje związane z rozbudową infrastruktury rejonów wydobywczych w kopalniach	146	271

Nota 9.1.2 Wydatki związane z aktywami górniczymi i hutniczymi

	2016	2015
Zakup	(2 478)	(2 520)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu nabycia	( 79)	126
Pozostałe	( 28)	( 48)
Razem	(2 585)	(2 442)

Nota 9.2 Pozostałe aktywa rzeczowe i niematerialne

Zasady rachunkowości

Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację (umorzenie) oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Polityka dotycząca utraty wartości przedstawiona została w Nocie 9.1. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową.

Dla poszczególnych grup środków trwałych przyjęto okresy użytkowania w następujących przedziałach:

Grupa	Całkowity okres użytkowania
Budynki i budowle	25 - 60 lat
Urządzenia techniczne i maszyny	4 - 15 lat
Środki transportu	3 - 14 lat
Inne środki trwałe	5 - 10 lat

Wartości niematerialne wykazane jako „pozostałe wartości niematerialne” obejmują w szczególności: nabyte prawa majątkowe niezwiązane z działalnością górniczą, oprogramowanie komputerowe. Aktywa te wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych dokonuje się metodą liniową, przez okres ich przewidywanego użytkowania. Dla głównych grup wartości niematerialnych okres użytkowania wynosi:

nabyte prawa majątkowe niezwiązane z działalnością górniczą: 5-50 lat,
oprogramowanie komputerowe: 2-5 lat
inne wartości niematerialne 40-50 lat

	Rzeczowe aktywa trwałe			Wartości niematerialne	Razem
	Budynki, budowle i grunty	Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe	Środki trwałe w budowie	Pozostałe wartości niematerialne	Razem
Stan na dzień 1 stycznia 2015 r.
Wartość brutto	123	229	10	108	470
Umorzenie	(28)	(107)	-	(87)	(222)
Wartość księgowa netto	95	122	10	21	248
Stan na dzień 31 grudnia 2015 r.
Wartość brutto	126	246	5	112	489
Umorzenie	(30)	(114)	-	(88)	(232)
Wartość księgowa netto	96	132	5	24	257
Stan na dzień 31 grudnia 2016 r.
Wartość brutto	51	175	8	120	354
Umorzenie	(31)	(126)	-	(96)	(253)
Wartość księgowa netto	20	49	8	24	101

Nota 9.3 Amortyzacja

Nota		Rzeczowe aktywa trwałe		Wartości niematerialne
Nota		2016	2015	2016	2015
4.1	Amortyzacja	974	891	19	19
	rozliczona w wynik finansowy	942	861	14	14
	koszty wytworzenia produktów	921	843	14	14
	koszty ogólnego zarządu	20	17	-	-
	pozostałe koszty operacyjne	1	1	-	-
	stanowiąca część kosztu wytworzenia aktywów	32	30	5	5

Nota 9.4 Rezerwa na koszty likwidacji kopalń i innych obiektów

Zasady rachunkowości	Ważne oszacowania i założenia
Rezerwa na przyszłe koszty związane z likwidacją kopalń i innych obiektów technologicznych tworzona jest na bazie szacunku przewidywanych kosztów likwidacji obiektów i przywrócenia stanu pierwotnego terenu po zakończeniu ich eksploatacji. Podstawą szacowania wielkości rezerwy są specjalistyczne opracowania wykonane w oparciu o prognozy eksploatacji złoża (dla obiektów górniczych) oraz ekspertyzy technologiczno-ekonomiczne sporządzone przez specjalistyczne firmy bądź wykonane w Spółce. Zmiana stopy dyskonta lub szacowanego kosztu likwidacji koryguje wartość środka trwałego, którego dotyczy, chyba że przekracza wartość bilansową środka trwałego (wówczas nadwyżka ujmowana jest w pozostałych przychodach operacyjnych).	Wartość rezerwy stanowią zdyskontowane do wartości bieżącej oszacowane koszty przyszłej likwidacji kopalń i innych obiektów technologicznych. Na aktualizację rezerwy na dzień kończący okres sprawozdawczy w Spółce mają wpływ poniższe wskaźniki: wskaźnik zmiany cen produkcji budowlano-montażowej publikowany przez GUS, prognozowana stopa dyskontowa skalkulowana w oparciu o rentowność obligacji skarbowych o terminach zapadalności najbardziej zbliżonych do terminów planowanych wypływów finansowych. Rentowność obligacji skarbowych oraz stopa inflacji ustalane są oddzielnie dla okresów przyszłych, tj. pierwszego, drugiego i trzeciego roku oraz łącznie dla okresów począwszy od czwartego roku. W Spółce w celu oszacowania rezerw na koszty likwidacji kopalń i obiektów technologicznych na 31 grudnia 2016 r. przyjęto stopę dyskonta na poziomie 3 % (w 2015 r. 3 %).

Zasady rachunkowości

Ważne oszacowania i założenia

Rezerwa na przyszłe koszty związane z likwidacją kopalń i innych obiektów technologicznych tworzona jest na bazie szacunku przewidywanych kosztów likwidacji obiektów i przywrócenia stanu pierwotnego terenu po zakończeniu ich eksploatacji. Podstawą szacowania wielkości rezerwy są specjalistyczne opracowania wykonane w oparciu o prognozy eksploatacji złoża (dla obiektów górniczych) oraz ekspertyzy technologiczno-ekonomiczne sporządzone przez specjalistyczne firmy bądź wykonane w Spółce.
Zmiana stopy dyskonta lub szacowanego kosztu likwidacji koryguje wartość środka trwałego, którego dotyczy, chyba że przekracza wartość bilansową środka trwałego (wówczas nadwyżka ujmowana jest w pozostałych przychodach operacyjnych).

Wartość rezerwy stanowią zdyskontowane do wartości bieżącej oszacowane koszty przyszłej likwidacji kopalń i innych obiektów technologicznych. Na aktualizację rezerwy na dzień kończący okres sprawozdawczy w Spółce mają wpływ poniższe wskaźniki:

wskaźnik zmiany cen produkcji budowlano-montażowej publikowany przez GUS,
prognozowana stopa dyskontowa skalkulowana w oparciu o rentowność obligacji skarbowych o terminach zapadalności najbardziej zbliżonych do terminów planowanych wypływów finansowych.

Rentowność obligacji skarbowych oraz stopa inflacji ustalane są oddzielnie dla okresów przyszłych, tj. pierwszego, drugiego i trzeciego roku oraz łącznie dla okresów począwszy od czwartego roku.

W Spółce w celu oszacowania rezerw na koszty likwidacji kopalń i obiektów technologicznych na 31 grudnia 2016 r. przyjęto stopę dyskonta na poziomie 3 % (w 2015 r. 3 %).

Nota		2016	2015
	Stan rezerw na początek okresu sprawozdawczego	892	1 005
9.1	Zmiany szacunków odniesione w środki trwałe	( 120)	( 131)
	Pozostałe	( 2)	18
	Stan rezerw na koniec okresu sprawozdawczego w tym:	770	892
	- rezerwy długoterminowe	761	873
	- rezerwy krótkoterminowe	9	19

Nota 9.5 Aktywowane koszty finansowania zewnętrznego

W okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Spółka ujęła w aktywach rzeczowych i niematerialnych 90 mln PLN kosztów finansowania zewnętrznego. Zastosowana stopa kapitalizacji z tytułu pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wyniosła 100% oraz z Konsorcjum Banków 45,12 %. W okresie od 1 stycznia 2015 r do 31 grudnia 2015 r. Spółka ujęła w aktywach rzeczowych i niematerialnych 57 mln PLN kosztów finansowania zewnętrznego. Zastosowana stopa kapitalizacji z tytułu pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wyniosła 96,12 % oraz z Konsorcjum Banków 27,61 %.

Sprawozdania finansowe

Sprawozdanie finansowe jednostkowe

Noty objaśniające

Sprawozdanie finansowe skonsolidowane

Noty objaśniające

Rozdziały

Wprowadzenie

Nasza strategia

Bezpieczeństwo to nasz priorytet

Otoczenie rynkowe w 2016

Nasze wyniki biznesowe

Działamy odpowiedzialnie

Ład korporacyjny

O Raporcie

Materiały do pobrania

Pobierz PDF Raportu Zintegrowanego